معرفی آئین و مراسم رمضان خوانی

رمضان خوانی (رمضوخوانی) یکی از آداب و رسوم خاص مردم بیرجند در ماه مبارک رمضان بوده است که هنوز در برخی روستاها انجام می شود.

مردم هر منطقه از ایران زمین، فراسوی انجام فرایض مذهبی و مناسبت های ویژه ماه مبارک رمضان، آداب و رسوم خاص منطقه خود را نیز انجام می دهند که برگزاری این مراسم و آداب و سنن ویژه در استان ها و مناطق مختلف کشور به نوعی وابسته به تاریخ، سنت و فرهنگ آن منطقه است.
هر چند بسیاری از آداب و رسوم ماه رمضان یا فراموش شده و یا در آستانه فراموشی قرار گرفته است؛ از جمله ی این آداب و رسوم در استان خراسان جنوبی بویژه مردم بیرجند، رمضان خوانی است که در شب های ماه رمضان پس از نماز و افطار عده ای از پسران نوجوان در دسته های چند نفری به در خانه های مردم به ویژه توانگران رفته و به امید گرفتن انعام ( تنقلات و یا وجه نقد) اشعاری خاص می خواندند که در اصطلاح محلی به آن رمضانی می گفتند به این ترتیب به جلوی درب هر خانه که می رسیدند برای اینکه مطمئن شوند کسی در خانه هست یا نه یک نفر از بچه ها که او را با عنوان استاد برگزیده اند با صدای بلند می گفت:
رَمِزُاْنی مارْ وَاْ مِدِیْ یا وَرْ خُانِمْدِ ـه «رمضانی ما را می دهید یا بخوانیمش». اگر در خانه کسی بود و چیزی به آنها می داد به درب خانه دیگر می رفتند وگرنه اگر احساس می کردند کسی در خانه هست و جوابی نمی دهند خواندن رمضانی را آغاز می کردند. ابتدا استاد یک مقدمه و دعایی می خواند و شاگردان بعد از هر جمله او می گفتند آمین و یادی از حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) می کردند و رباعی هایی در مرثیه ائمه اطهار می خواند:

رَمِزُاْ یا رَبْ ، یارَبْ رَمِزُاْ remazo ya rab ya rab remazo رمضان یار ب ، یارب رمضان
رمِزُاْ اُ اْمه خُش نُاْمِ خُدا remazo ome xos nome xoda رمضان آمد خوش نام خدا
 گفتنی است این مراسم با شماره 811 در فهرست میراث معنوی (ناملموس) کشور به ثبت رسیده است.